Mehmet Cengiz’in Çanakkale Karabiga’daki termik santral yatırımına usulsüz onay verdiği gerekçesiyle davalık olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın savunmasında, “Resmi işlemlerde kullanılamaz” şerhi düşülmüş bir belge kullandığı anlaşıldı
Doğu Eroğlu (13 Mart 2014 BirGün Gazetesi)
Yolsuzluk ve rüşvet soruşturmalarında adı geçen Mehmet Cengiz’in ortağı olduğu, Çanakkale’nin Karabiga beldesine kurulmak istenen Cenal Enerji Santrali’yle ilgili açılan davada, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın “Resmi işlemlerde kullanılamaz” şerhi düşülmüş bir raporu kaynak göstererek savunma yaptığı ortaya çıktı. Cengiz Holding’in ortağı olduğu termik santral projesinin ilk Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Raporu’nun iptali üzerine santral için yönetmeliklere aykırı olmasına rağmen 4 farklı ÇED Raporu düzenlenmiş, Karabigalı yurttaşlar ve Karabiga Temiz Doğa Derneği bu yeni ÇED Raporlarının iptali için dava açmıştı. Santralin kâğıt üzerindeki 4 parçasından biri olan Cenal Atık Depolama Sahası Projesi’ne ÇED Olumlu kararı veren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın savunmasında usulsüzlük yaptığı, projenin onaylamasına dayanak olarak “Çevre mevzuatına ilişkin resmi işlemlerde kullanılamaz” ibaresi bulunan bir analiz raporunu kullandığı görüldü.
‘Resmi işlemlerde kullanılamaz’ şerhi
Cenal Elektrik Üretim A.Ş.’nin talebi üzerine bir çevre ölçüm ve analiz laboratuvarı tarafından 9 Nisan 2013’te hazırlanan 5 sayfalık kül analizi raporu, “Bu rapor çevre mevzuatına ilişkin resmi işlemlerde kullanılamaz” şerhiyle şirkete gönderildi. Raporda, Cenal Enerji Santrali’ne ait kül numunesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik hükümleri kapsamında analiz edildi. Resmi işlemlerde kullanılamayacağına ilişkin yapılan uyarının her sayfada yinelendiği rapora göre, kül analizinde tehlikeli atık sınıfına giren bir bulguya rastlanmadı. Ancak resmi işlemlerde kullanılamayacağı belirtilen rapor hem Cenal Enerji Santrali’ne ait ÇED Raporu’nda hem de daha sonra konuyla ilgili hakkında dava açılan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın savunmasında yer aldı. Bakanlık, Cenal Atık Depolama Sahası Projesi hakkında verdiği ÇED Olumlu kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle açılan davada kül analizi raporunu adres gösterdi. Raporda atıkların tehlikesiz olduğunun belirtildiğine dikkat çeken Bakanlık savunmasında, “Atıkların tehlikesiz olduğu belirlenmiştir. Bu sebeple proje II. Sınıf düzenli depolama tesisi olarak sınıflandırılmış ve projelendirilmiştir” ifadelerini kullandı. Kül analiz raporunda bu ayrıntıyı fark eden avukatlar, konuyla ilgili Çanakkale İdare Mahkemesi’ne başvuruda bulundular. Mahkeme 14 Ocak’ta aldığı ara kararda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na “Çevre mevzuatına ilişkin resmi işlemlerde kullanılabilecek şekilde herhangi bir analiz yaptırılıp yaptırılmadığını” sordu. Bakanlık bu soruya henüz yanıt vermedi.
Bakanlık savunmasında kendi yönetmeliğini çiğnemişti
Bakanlık aynı savunmada bir başka skandala daha imza atmış, 4’e bölünen ÇED süreci hakkında, “Yapılması planlanan atık depolama sahası mevcut projenin devamı niteliğinde olup faaliyet konusundan farklı bir projeyi kapsamamaktadır” yanıtını vererek, ÇED Yönetmeliği’nde yer alan Entegre Tesis kuralına uyulmadığını itiraf etmişti. Cenal Enerji Santrali’nin eski ÇED Yönetmeliği’ne tabi olduğunu görmezden gelen Bakanlık, yeni yönetmeliği adres göstererek, Entegre Tesis kuralının bağlayıcı olmadığını öne sürmüş, “Entegre proje için tek bir ÇED başvuru dosyası hazırlanması istenebilir. Proje sahibi tarafından projelerin önceliği göz önüne alınarak birden fazla proje için ayrı ayrı ÇED Raporu hazırlatılmasında veya Bakanlığımızca uygun görülmesi halinde entegre bir proje hazırlamasında hukuki bir engel yoktur” savunmasını yapmıştı. Davanın reddini isteyen Bakanlık, bu savunmasıyla 17 Temmuz 2008 tarihli ÇED Yönetmeliği’ndeki, entegre projeler için tek bir ÇED başvuru dosyası hazırlanması zorunluluğunu görmezden gelmiş ve kuralı, idareye bırakılmış bir takdir hakkı olarak değerlendirmişti.