TBMM’deki vekillerin profilini çıkaran Semih Fırıncıoğlu, milletvekillerinin demografik özellikleri ile bıyık sahibi olmaları arasında ciddi bir bağ olduğunu keşfetti. Araştırmada, vekillerin çocuk sayıları ile bıyık sahibi olmaları arasındaki doğru orantı dikkatleri çekti.

Doğu Eroğlu (12 Kasım 2013 BirGün Gazetesi)

Çevirmen-yazar Semih Fırıncıoğlu, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yer alan vekillerin istatistiki bir profilini çıkarttı. Araştırması için TBMM’nin resmi internet sitesinde yer alan milletvekili tanıtım sayfalarından yararlanan Fırıncıoğlu, şaşırtıcı verilere ulaştı. Meclisteki hâkim milletvekili modelinin erkek, evli, bıyıklı, 2’den fazla çocuk sahibi ve yaklaşık 52 yaşında olduğu ortaya çıkarken, tablo ve grafiklere uyarlanan veriler, bıyık sahibi olmak ile çocuk sayısı arasındaki doğrusal ilişkiyi ortaya koydu.

TBMM’de erkek hakimiyeti

Araştırmada ilk dikkati çeken, hâlihazırda mecliste görev yapan 548 vekilin sadece 79’unun kadın olduğu gerçeğiydi. Yüzde 14,41’ini kadınların oluşturduğu parlamentoda, kadın vekil oranının en az olduğu parti yüzde 5,76’lık oranla MHP oldu. MHP’yi yüzde 14,06 ve 14,17’lik oranlarla sırasıyla AKP ve CHP izledi. BDP ve HDP gruplarındaki kadın parlamenterlerin oranı ise yüzde 31,03.

Erkekler daha yaşlı

TBMM’deki yaş istatistikleri de kadın parlamenterlerin erkek vekillere oranla daha genç olduklarını ortaya koydu. Meclisteki kadınların yaş ortalaması Eylül 2013 itibarıyla 49’ken, erkeklerin yaş ortalaması 53 olarak tespit edildi. BDP ve HDP, 50 yaş ortalamasına sahipken, AKP’de yaş ortalaması 51, CHP’de 55, MHP’de ise 56. BDP ve HDP’de kadınlar erkeklerden ortalama 5, AKP’de 4, CHP ve MHP’de ise 1 yaş daha gençler. Meclis’in çoğunluğu 1958 ila 1967 arasında doğan parlamenterlerden oluşuyor. 1973-1984 yılları arasında doğan 51 vekil bulunurken, 1958-1967 yılları arasında doğan 224 parlamenter TBMM’de görev yapıyor.

‘Muhafazakar yapıya’ uygun

TBMM’deki parlamenterlerin medeni halleri ve sahip oldukları çocuk sayısı, AKP’nin tahayyül ettiği “muhafazakâr demokrat toplum” yapısıyla oldukça uyumlu gözüküyor. Mecliste görev yapan 548 vekilin yalnızca 24’ü bekâr. Bekâr vekillerin 13’ü kadın, 11’i ise erkek parlamenterlerden oluşuyor. 548 vekilin toplam bin 273 çocuğu var, yani vekil başına 2,32 çocuk düşüyor. Ortalama çocuk sayısının en yüksek olduğu parti AKP. Ortalama olarak, AKP’lilerin 2,6, MHP’lilerin 2,2, BDP ve HDP’lilerin 2, CHP’lilerin ise 1,7 çocuğu var.

Çocuk sayısı bıyıkla artıyor

Araştırmanın en ilgi çekici yanı ise milletvekillerinin bıyık sahibi olup olmadığı olgusu üzerinden yapılan tasnif oldu. TBMM’deki 469 vekilin 225’inin (yüzde 48) bıyıklı olduğu belirtilirken, bıyıklı vekillerin en yüksek oranda olduğu parti AKP oldu. AKP’li 281 erkek vekilin 169’u bıyık sahibi olanlardan oluşuyor. 115 CHP’li erkek vekil arasında bıyıklı olanların sayısı ise 28. AKP’li vekillerin yüzde 60, CHP’lilerin yüzde 24’ü bıyıklı. MHP ile BDP ve HDP gruplarındaki bıyık sahibi olma oranı ise yüzde 35. Mesleğe göre bıyık dağılımında ise ilahiyatçılar önde gidiyor. Meclisteki 15 ilahiyatçı vekilin 13’ü bıyıklı. Yani TBMM’deki ilahiyatçı vekillerin yüzde 87’si bıyık sahibi. Doktor ve kamu yöneticisi vekillerin yüzde 63’ü, mühendis vekillerinse yüzde 60’ı bıyıklı.

Bıyık konusundaki en ilginç veri, bıyık sahibi olma ve çocuk sayısı verilerinin yan yana konmasıyla ortaya çıkıyor. Araştırmaya göre, TBMM’deki vekillerin çocuk sayısı arttıkça bıyık sahibi olma olasılıkları yükseliyor. Çocuksuz veya bekâr vekillerin bıyık sahibi olma oranı yüzde 14 iken, bu oran çocuk sahibi oldukça artıyor. 1 çocuklu vekillerin yüzde 24’ü, 2 çocuklu vekillerin yüzde 39’u, 3 çocuklu vekillerin yüzde 61’i, 4 çocuklu vekillerin yüzde 74’ü, 5 çocuklu vekillerinse yüzde 94’ü bıyıklı. 6 veya daha çok çocuk sahibi 14 vekilinse tümü bıyık sahibi.

En bıyıklısı Bakanlar Kurulu

TBMM’nin erkek egemen ve bıyık yoğun yapısı kendini en çok Bakanlar Kurulu’nda hissettiriyor. TBMM’nin yüzde 14,4’ü kadınlardan oluşurken, bu oran Bakanlar Kurulu’nda yüzde 3,84’e düşüyor. Bakanlar Kurulu’nda görev yapan 26 kişi arasındaki tek kadın, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin. Bakanlar Kurulu’nda kişi başına düşen çocuk sayısı da artış gösteriyor. Vekillerin ortalama çocuk sayısı AKP genelinde 2,6, TBMM genelinde ise 2,3 olarak belirlenirken, bu sayı Bakanlar Kurulu’nda görev yapan AKP’liler arasında 3’e çıkıyor. Bakanlar Kurulu’ndaki erkekler, bıyık sahibi olma konusunda da TBMM’nin genelinden önde gidiyorlar. TBMM’deki erkek vekiller arasında bıyık sahibi olanların oranı yüzde 48’ken, Bakanlar Kurulu’ndaki 25 erkeğin 18’inin bıyığı var. Yani Bakanlar Kurulu’ndaki erkeklerin yüzde 72’si bıyıklı. 61’inci hükümetin yüzde 72’si bıyıklı bakanlardan oluşsa da, mevcut Bakanlar Kurulu önceki üç dönemde görev yapan Bakanlar Kurullarını geçmeyi başaramadı. 58’inci hükümetin yüzde 76’sı, 59’uncu hükümetin yüzde 81’i, 60’ıncı hükümetinse yüzde 74’ü bıyıklı bakanlardan oluşuyordu. Meclisin genelinden daha erkek ve daha bıyıklı olan Bakanlar Kurulu, aynı zamanda yaş ortalaması olarak da TBMM’nin üzerinde. Yaş ortalaması AKP için 51, TBMM’nin geneli için 52 iken, Bakanlar Kurulu’nun yaş ortalaması 55.

TBMM profili araştırmasını yapan Semih Fırıncıoğlu anlatıyor:

“Birçok kişi yazıdaki bıyık konusuna odaklandı. Kafa bölgesindeki kılların düzenlenme biçiminin, amblematik bir toplumda ideolojik gösterge olarak dikkate alınması gereken bir öge olduğunu düşünerek bu veri üzerinde durdum. Nihayetinde gördüğünüz gibi şaşırtıcı birtakım sonuçlar,  çocuk sayısı ve yaşla paralellikler ortaya çıktı. TBMM verilerinden, siyasette bir nevi “yaş tıkanması” yaşandığını anlıyorum. TBMM’de oldukça iyi eğitimli, küresel deneyimi olan, genç insanlar da var ama bunlar karar verici pozisyonlara gelmiyorlar ya da getirilmiyorlar. Üst düzeydekiler daha yaşlı, tutucu, bıyıklı, kasaba kökenli erkekler. Bir “otoriter baba” egemenliği var. TBMM’deki ihtisas komisyonlarının yapısı da enteresan: Önemli komisyonların başkan ve başkan vekilleri hep bu yaşlı kuşaktan.”