HSYK’nın Kasım ayında yaptığı toplantıda, çevre davalarında 10 binlerce liraya ulaşan bilirkişi ve keşif ücretlerinin idare tarafından veya hazineden karşılanması gerektiği vurgulandı
Doğu Eroğlu (6 Şubat 2014 BirGün Gazetesi)
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK) 14-17 Kasım 2013 tarihlerinde Adana’da yaptığı Hukuki Müzakere Toplantıları sırasında, yurttaşların açtığı çevre davalarındaki en önemli caydırıcı faktörlerden biri olan bilirkişi giderleri sorununu masaya yatırdığı anlaşıldı. Müzakere toplantılarının “Danıştay 14. Dairesinin Görev Konuları” başlıklı oturumunda, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecine ilişkin davalarında, 10 binlerce liraya ulaşan keşif ve yüksek bilirkişi giderlerinin davacı yurttaşlar yerine davalı idareden, giderlerin idare tarafından ödenmemesi halinde yargılama sonunda haksız çıkan taraftan alınmak üzere hazineden istenmesi önerildi.
‘Giderleri sona bırakın’
HSYK’nın Hukuki Müzakere Toplantıları sırasında keşif ve bilirkişi giderleri hakkında yapılan görüşmelerden şu sonuç çıktı: “İdare mahkemesince keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmesi halinde keşif ve bilirkişi incelemesi giderleri davacıdan istenecek, yatırmaması halinde ikinci kez uyarılarak davacıdan istenilecek, keşif ve bilirkişi incelemesi giderinin yatırılmaması halinde davalı idareden istenmesi yoluna gidilecektir. Davalı idare tarafından da keşif ve bilirkişi incelemesi giderinin yatırılmaması halinde ileride haksız çıkan davanın tarafından alınmak üzere hazineden istenecektir.” Böylece iki defa uyarılan davacının ve davalı idarenin bilirkişi giderlerini ödememesi halinde bu giderlerin hazineden karşılanması, dava sonundaysa haksız taraftan tahsis edilmesi gerektiğinin altı çizildi. HSYK üyeleri, bilirkişi ve keşif giderlerinin Hukuk Muhakemeleri Kanunun 323. maddesinde belirtilen yargılama giderleri arasında olduğunu vurgulayarak, bu masrafların hazineden karşılanarak ödenmesi gerektiğini belirtti. Yüksek bilirkişi ve keşif ücretlerini karşılanamadığı için açılamayan çevre davalarında, HSYK’nın bu görüşleri önem taşıyacak. Bilirkişi ve keşif ücretlerinin davacı yurttaş veya kurumlara bırakılması halinde HSYK görüşü adres gösterilerek yerel mahkemelere itiraz edilebilecek.
‘Bilirkişi heyetinde çevre mühendisi olmalı’
Toplantıda çevre davalarıyla ilgili gündeme gelen bir diğer husus da bilirkişi heyetlerinin seçimiydi. HSYK müzakere toplantısından, bilirkişi heyetinde en az bir çevre mühendisine yer verilmesi yönünde görüş çıktı. Öte yandan, bilirkişi heyetlerinin ÇED raporuna konu olan ihtilaflı projenin niteliğine göre seçilmesi gerektiği de vurgulandı. İdare mahkemelerine bilirkişi heyetlerinin 3 kişi ile sınırlı tutulması gerekmediği, 5 veya 7 kişilik heyetlerin de oluşturulabileceği hatırlatıldı.