Ordu’nun Fatsa ilçesinde yerel halkın tepkisine karşın durmayan altın madenciliği hazırlıkları, köylülerin kendi imkânlarıyla kendi toprakları üzerine yaptıkları yol kullanılarak sürüyor
Doğu Eroğlu (17 Eylül 2014 BirGün Gazetesi)
Ordu’nun Fatsa ilçesi sakinleri, altın arama faaliyetlerine tepki göstermelerine ve idareyi şikâyet yağmuruna tutmalarına karşın bölgedeki yaşamı bitirebilecek altında geri adım atılmıyor. Pek çok köyün içme ve kullanma suyu olarak kullandığı yeraltı su kaynaklarını da kullanacak olan altın madeninde, cevher arıtma işleminde kullanılacak siyanürün toprağa sızma riski yöre sakinlerini endişelendiriyor. Fatsa Kaymakamlığı, Ordu Valiliği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığına yapılan başvurular cevapsız kalırken, altın madeni ve cevher ayrıştırma işlemleri için mekanizasyon ve inşaat faaliyetleri, köylülerin özel mülkleri üzerine kendi olanaklarıyla inşa ettikleri yol kullanılarak sürdürülüyor.
Yolu köylü yaptı şirket kullanıyor
Tepkilere ve eylemlere karşı süren çalışmalarla ilgili BirGün’e konuşan Derelerin Kardeşliği Platformu (DEKAP) Yürütme Kurulu üyesi ve aynı zamanda Yukarıtepe Köyü sakini Osman Güvenalp, altın madenini işletmeye açmak için her şeyi göze alanların mülkiyet haklarını bile dikkate almadığını ifade etti. “İnsanlar tepkili fakat bir her tepkiyi ezen bir idare var. İşi, köylülere ait olan mülkiyet hakları cebren şirkete kullandırmaya kadar vardırdılar” diye konuşan Güvenalp, köylüye ait yolun altın madeni çalışmaları için kullanılmasını sert şekilde eleştirdi. Kadastro geçmediği için yol yapılmayan bölgeye, kendi arazileri üzerine köylülerin kendi imkânlarıyla yol yaptığını vurgulayan Güvenalp, Fatsa Kaymakamlığının keyfi kararı sayesinde bu yolun şu anda altın madeni çalışmaları için kullanıldığının altını çiziyor. Güvenalp, “Devletin tüm kurumlarına yazılar yazdık ama yanıt alamadık. Şirket işin engellendiğini belirtip idareden istediği kararı çıkartıyor. Şirket işini bitirdikten sonra idare köylünün başvurusunu değerlendirmeye alıyor” sözleriyle altın madenini istemeyen köylülerin yargı ve idare tarafından engellendiğine dikkati çekiyor.
Ağır vasıtalar heyelan riskini artırıyor
Yukarıtepe ile Bahçeler Köylerini bağlayan bu yol, şu sıralar Kaymakamlığın aldığı karar uyarınca altın madeninin mekanizasyon ve inşaat çalışmaları için kurulan şantiyeye ekipman taşıyan kamyonlarca kullanılıyor. Geçtiğimiz günlerde her iki köyün sakinleri yolu kapayarak bir eylem yapmış ancak Kaymakamlık kararı olduğu gerekçesiyle olay yerine gelen Jandarma ekipleri yolun yeniden maden şirketi tarafından kullanımını sağlamıştı. Günde yaklaşık 50 ila 100 damperli kamyonun ve iş makinelerinin, köylüler tarafından yapılan yolu kullanması sonucu köylerdeki evlerde hasar meydana geldiğini söyleyen bölge sakinleri, heyelan bölgesinde kalan Yukarıtepe Köyündeki pek çok evin zarar gördüğünü, duvarların çatladığını ifade ediyorlar.
Su kaynakları tehlikede
Yukarıtepe köylüleri hâlihazırda madencilik faaliyetlerinin başlamadığı şantiyeye, siyanür havuzlarının inşası için kil ve inşaat malzemesi taşındığını ifade ediyorlar. Amasya ve Gümüşhane’deki madenlerden çıkartılacak cevherlerin de Fatsa’da kurulacak tesislerde siyanür kullanılarak ayrıştırılacağı iddiası ise Fatsalıların daha da endişelenmesine yol açıyor. Madene ve siyanür havuzlarının kurulacağı alana yaklaşık bir buçuk kilometre mesafedeki köylerin, siyanürün bölgedeki toprağa karışması halinde içme ve kullanma suları da zehirlenecek.
Siyanür mağduru Dulkadir sakinleri ‘kazara’ hayatta
Kütahya’nın Tavşanlı ilçesindeki Gümüş Köyünde bulunan, Eti Gümüş tarafından işletilen gümüş madeninde, gümüşü diğer toprak ve kaya tabakalarından ayırmakta kullanılan siyanür havuzlarına dayanak oluşturan setler Mayıs 2011’de çökmüş, havuzlarda tutulan siyanürün bir kısmı toprağa karışmıştı. Eti Gümüş ihmali reddetmiş ve kazanın ardından üretimi sürdürmüştü. İzleyen aylarda tesis yakınlarındaki Dulkadir Köyünde pek çok köylünün zehirlenmeye bağlı sağlık sorunları yaşaması ve hayvanların zehirlenerek can vermesi üzerine kamuoyunun dikkati tekrar siyanürlü gümüş madenine çevrilmişti. Kütahya’nın Gümüş Köyünde gümüş madenciliğinde kullanılan siyanür havuzlarında meydana gelen çökme ve sızıntı sebebiyle ortaya çıkan kamu sağlığı riski dolayısıyla yalnızca tesis yöneticileri ve bazı teknikerler hâkim karşısına çıkmıştı. Yargılanan çalışanların ihmali itiraf etmesine karşın şirket sahipleri ve üst düzey yetkililer yargılanmamıştı.