Trabzon’un Tonya ilçesinde 2011 yılında ÇED Gerekli Değildir kararı mahkeme tarafından iptal edilen HES projesi yeniden gündeme gelince Tonyalılar isyan etti
Doğu Eroğlu (6 Ekim 2014 BirGün Gazetesi)
2011’de Trabzon İdare Mahkemesinin aldığı kararla Valiliğin hakkında aldığı Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir kararı iptal edilen Çamlı Regülatörü ve HES projesi Tonyalıların karşısına bir kez daha geldi. HEDA Elektrik Üretim Ltd. Şti., ÇED Gerekli Değildir kararı iptal edilen proje üzerinde birkaç ufak değişiklik yaparak yeniden Çevre ve Şehircilik Bakanlığının ilgili birimlerine başvurdu. Bu gelişme üzerine Tonyalı yurttaşlar Valiliği dilekçe yağmuruna tuttu. Tonya Çevre Platformundan Bekir Uzunoğlu BirGün’e yaptığı açıklamada, “Yasalar en gariban vatandaşa göre yapılır ama Türkiye’de hep egemenlere uygun yasalar yapılıyor. Normalde devlet vatandaşını korurken, biz cebimize giren parayı biriktirip kendimizi devletten koruyoruz” diye konuştu. Trabzon Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün proje hakkında ÇED Gerekli Değildir Raporu vermesi halinde yargı mücadelesi yeniden başlayacak. Birim proje için ÇED Raporunun gerekli olduğu kanaatine varırsa, hazırlanacak ÇED Raporu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirme Genel Müdürlüğü tarafından incelemeye alınacak. Öte yandan, HES projesinin tekrar karşılarına çıkmasıyla yeniden ekolojik yıkım tehlikesiyle karşı karşıya kalan Tonya Çevre Platformu, Derelerin Kardeşliği Platformu öncülüğünde 26 Ekim tarihinde Trabzon’da düzenlenecek kitlesel mitingde, Karadeniz’in saldırı altındaki bölgelerinde yaşayan yurttaşları bir araya getirme hazırlıklarına da başladı.
Rötuşlu HES yeniden masaya geldi
Trabzon Valiliğinin, Fol Deresi üzerine yapılması planlanan Çamlı Regülatörü ve HES projesi için verdiği ÇED Gerekli Değildir kararı 17 Kasım 2011’de Trabzon İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. 35 Tonyalının açtığı ve Derelerin Kardeşliği Platformundan Remzi Kazmaz’ın avukatlığını yaptığı davada bilirkişi raporlarına atıfta bulunan mahkeme, projenin çevreye yapacağı olumsuz etkilere dikkati çekerek ÇED Gerekli Değildir kararının hukuka uygun olmadığını tespit etmişti. 2011 yılında iptal edilen projenin ufak rötuşlarla yeniden Trabzon Valiliğine sunulması üzerine Tonyalılar yeniden harekete geçti. Projenin yapılmak istendiği bölgenin heyelan mıntıkasında kaldığını gösterir imar planlarını ve HES projesini istemediklerini anlattıkları dilekçeleri Valiliğe teslim eden Tonyalılar adına Tonya Çevre Platformu dönem sözcüsü Bekir Uzunoğlu BirGün’e konuştu.
‘Ne bizi yorun ne kendiniz yorulun’
İptal edilen projenin konumunun Fol Deresi üzerinde 2 kilometre yukarı kaydırılarak aynen karşılarına çıkarıldığını belirten Uzunoğlu, yeniden ÇED başvurusunda bulunulan projeyle mücadele etmeye devam edeceklerini söyledi. Fol Deresi üzerindeki köylerin muhtarlarıyla görüşmelerin yapıldığını ve yaklaşık 400 imza toplanarak Trabzon Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne başvurulduğunu aktaran Uzunoğlu, “İdarecilere gidip tüm samimiyetimizle, ‘Bu projenin Tonya’ya yapılması mümkün değil. Halk buna izin vermeyecek. Ne bizi yorun ne de kendiniz yorulun’ dedik” diye konuştu.
‘Kendimizi devletten koruyoruz’
Tonya halkının mücadele ederek mahkemelerde durdurduğu projelerin tek tek yeniden karşılarına çıktığını ifade eden Uzunoğlu, “Durduruyoruz yeniden başlıyor. Demek ki hukuk mücadelesinin bir anlamı yok. Başka bir mücadele yöntemi bulmak zorundayız” dedi. Davaları çoğaltıp zamana yayarak, yargılama giderleriyle halkın gözünü korkutup yılgınlık yaratılmaya çalışıldığına dikkati çeken Uzunoğlu, idareye sert tepki gösterdi: “2 yıldır Tonya’ya yapılması planlanan çimento fabrikası ve taş ocaklarına karşı yoğun bir şekilde mücadele yürüttük. Projeleri yeniden karşımıza çıkararak bizi yolun başına döndürmek istiyorlar. Geçtiğimiz yollardan tekrar geçmeyeceğiz. Yasalar en gariban vatandaşa göre yapılır ama Türkiye’de hep egemenlere uygun yasalar yapılıyor. Normalde devlet vatandaşını korurken, biz cebimize giren parayı biriktirip kendimizi devletten koruyoruz. Bu işte bir terslik yok mu?”