Rize’nin Hemşin ilçesinde tepki çeken HES’i inşa etmeye hazırlanan şirketin ortaklarından birinin, projelerin denetimini yapan Rize Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünde çalıştığı anlaşıldı. Şirketin ortağı ÇŞB memuru Akarsu, Facebook’ta tartıştığı Hemşinlilere yönelttiği “Hangi yatırımcı yapacağı yatırımı önce halka soruyor da benden size sormadım diye alınıyorsunuz?” sorusuyla projelerin nasıl planlandığını da özetleyiverdi
Doğu Eroğlu (28 Mart 2018 Diken)
Türkiye’deki çevre, kent ve enerji projelerine yönelik itirazlara iktidarın yaklaşımı biliniyor. Özellikle İstanbul’a 3. Köprü, 3. Havalimanı, Kanal İstanbul ve Akkuyu Nükleer Santralı gibi çevresel etki alanları geniş projelere karşı çıkanlara iktidar kanadı sert eleştiriler getiriyor. Şirketler tarafından yürütülen termik santral ve maden gibi pek çok projedeyse yurttaşlar, devlet imkânlarının proje sahiplerine tahsis edildiğinden, kolluk kuvvetlerininse adeta şirketin polisi veya jandarması gibi görev yaptığından yakınıyor.
Devlet-şirketler işbirliği Türkiye’nin çevre, kent ve enerji gündemini çokça meşgul etse de, Rize’nin Hemşin ilçesine yapılması planlanan Dikmen I-II Regülatörleri ve HES projesinde ortaya çıkan tablonun eşine şimdiye dek hiç rastlanmamıştı. Zira Hemşinlilerin sert tepki gösterdiği HES projesinin planlayan Şaraksel Elektrik Üretim A.Ş. şirketinin ortağı, projeleri onaylayan ve denetleyen Rize Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünde çalışan bir memur. Akarsu’nun halihazırda Rize Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne bağlı Proje ve Yapım Şube Müdürlüğünde görev yaptığı, İl Müdürlüğünün resmi sitesinden de görülebiliyor.
-Hemşin’de Dikmen I-II HES projesini inşa etmeye hazırlanan Şaraksel Elektrik Üretim A.Ş. şirketinin “kurucu ortağı” Akarsu, Rize Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünde görev yapıyor (Fotoğraf: Akarsu’nun kişisel Facebook hesabından)-
Rize’nin Hemşin ilçesinde Büyükdere ve Pazar Çayı üzerine kurulması planlanan Dikmen I-II Regülatörleri ve HES projeleri hakkında Haziran 2006’da verilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir Kararı Rize İdare Mahkemesince Aralık 2008’de iptal edilmişti. Aynı proje hakkında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Mart 2014’te verdiği ÇED Olumlu Kararı da yine Rize İdare Mahkemesi tarafından Aralık 2016’da iptal edilmiş, böylelikle Hemşinliler ikinci kez rahat nefes almıştı. Ancak Danıştay 14. Dairesinin, kararda etkili olan bilirkişi raporunu yetersiz bulması sebebiyle Rize İdare Mahkemesinin iptal kararını Kasım 2017’de bozması projeyi tekrar yürürlüğe soktu.
Hemşinliler arasında endişe yaratan projenin Facebook gruplarında tartışılmasıysa bir skandalı tesadüfen ortaya çıkardı. Bir Facebook grubunda Danıştay kararı hakkında yapılan tartışmaya katılan ve kendini HES projesini planlayan şirketin yetkilisi olarak tanıtan Abdül Muhsin Akarsu’nun, aynı zamanda çevre, kent ve enerji projelerinin ÇED Yönetmeliği bakımından onay mercii olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Rize’deki birimi, Rize Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünde çalıştığı anlaşıldı. Çıkar çatışmasını umursamadığı gözlenen ve Facebook’ta Hemşinli yurttaşlarla tartışmalara giren Akarsu, Rize Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü resmi sayfasına göre, “Proje ve Yapım Şube Müdürlüğünde” “elektrik teknikeri” olarak görev yapıyor. Birimin teknik personelini gösteren ayrı bir dokümanda da aynı bilgi teyit ediliyor. Ticaret Sicil Gazetesi kayıtlarıysa, Akarsu’nun Dikmen I-II Regülatörleri ve HES projesini planlayan Şaraksel Elektrik Üretim A.Ş. ile Şarak Elektrik Üretim A.Ş.’nin kurucu ortakları arasında bulunduğunu gösteriyor.
HES hakkında yorum yapanlara dava ‘uyarısı’
Hemşinlilerin Facebook’ta kurduğu, güncel gelişmelere yer verilen bir grupta paylaşılan Danıştay’ın iptal kararının haberine pek çok yorumda bulunan Akarsu, yurttaşlarla tartışmayı da ihmal etmedi. Akarsu Danıştay kararıyla ilgili yorumlarının ilkinde, HES karşıtı mücadeleden ötürü şirketinin zarara uğradığını ileri sürdü ve tepki gösteren kişiler hakkında dava açacağı ‘uyarısında’ bulundu: “Karşı mücadelenizle projemizin gecikmesi bize çok zarar vermiştir. Bundan sonra gerek sosyal medyada gerekse başka platformlarda şirketimize yapacağınız haksız saldırı hukuk içerisinde tazminat veya ceza olarak ilgilisine geri dönecektir.”
-Akarsu’nun HES projesi hakkında Facebook üzerinden Hemşinlilere yönelttiği ifadelerin bazıları-
‘Hangi yatırımcı halka sormuş?’
Sonraki yorumlarında ılımlı bir ton takınan Akarsu önce Hemşinlileri görüşmeye davet etti. Çok geçmeden bu kararından geri adım attı ve projeyi vatandaşa sormayacağını söyledi: “Hangi yatırımcı yapacağı yatırımı önce halka soruyor da benden size sormadım diye alınıyorsunuz? . . Lise ve üniversitedeyken sizin gibi düşünürdüm. Herkes her şeyi bana soracaktı. Gördüm ki öyle bir dünya yok.” Kendi HES projesi aleyhine hazırlanan bilirkişi raporlarının “dandik” olduğu değerlendirmesinde bulunan Akarsu, “Bu saatten sonra projemizi tartışmam. Hemşin’e daha çok nasıl faydalı olabiliriz gelin onu konuşalım. . . Ben projemle ilgili izinleri aldım. Kamulaştırma başlayacak. İlgili kişilerden de ücretini ödeyip arazi izinlerini alacağım. Gerisi ne ki anlamadım. Ben Hemşin’de bir ev yapmak için ilgin olmadığı halde senden izin mi alacağım. Bu ne yaaa” sözleriyle kararından dönmeyeceğini beyan etti.
ÇŞB memuru HES’çiden inciler
- Slm. Platformunuzda projemize karşı en aktif muhalif sizi gördüm size cevap yazıyorum. Öncelikle değerli Hemşin halkını yüce milletimizden ayrıştırmayalım lütfen. Ayrıca karşı mücadelenizle projemizin gecikmesi bize çok zarar vermiştir. Bundan sonra gerek sosyal medyada gerekse başka platformlarda şirketimize yapacağınız haksız saldırı hukuk içerisinde tazminat veya ceza olarak ilgilisine geri dönecektir. MAĞDURİYETLERİN YAŞANMAMASI İÇİN BUNUN BİLİNMESİNİ İSTER BEYAN VE TEBLİĞ EDERİM
- Hemşin için ülkemiz için yapılacak istişarelere katılmak istifade etmek isterim. Yazdığım davetimi dikkate alın lütfen. Kavgaya gerek yok. Temsilcilerinizi belirleyin gelsinler görüşelim. Birbirimizi anlayalım lütfen.
- Ayrıca hangi yatırımcı yapacağı yatırımı önce halka soruyor da benden size sormadım diye alınıyorsunuz? Ayrıca ben her birinizle ayrı ayrı nasıl görüşüp mutabakat sağlayayım. Anlayışlı olalım lütfen
- Lise ve üniversitedeyken sizin gibi düşünürdüm. Herkes her şeyi bana soracaktı. Gördüm ki öyle bir dünya yok. Teşvik edecek projeleri devlet yapar. Vatandaş para kazanabileceği projeleri yapar.
- Bilirkişilerin yapmış olduğu değerlendirme hukuka uygun olmadığı için yüksek mahkeme tarafından itibar edilmedi. Size ve sosyal medyadaki tüm Hemşinli hemşerilerim yüksek mahkemenin kararına bakarlarsa gözünüzde büyüttüğünüz prof’ların ne kadar dandik bir rapor hazırladığını göreceksiniz.
- Bu dediğiniz hususları sosyal medyada tartışmam. Söylediğim gibi uzmanlarınızla beraber temsilcileriniz gelsin görüşelim. Bu saatten sonra projemizi tartışmam. Hemşin’e daha çok nasıl faydalı olabiliriz gelin onu konuşalım.
- Ben projemle ilgili izinleri aldım. Kamulaştırma başlayacak. İlgili kişilerden de ücretini ödeyip arazi izinlerini alacağım. Gerisi ne ki anlamadım. Ben Hemşin’de bir ev yapmak için ilgin olmadığı halde senden izin mi alacağım. Bu ne yaaa. Bir taraftan teşvik istiyorsunuz diğer taraftan yapmak için izin vermem diyorsun bu ne yaa. Yatırımcı bu şekilde size nasıl güvenip de onca para dökecek.