Çanakkale’nin Karabiga beldesinde 6,6 kilometre mesafede dört termik santral planlanmasına devlet kurumları isyan etti, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı itirazları dikkate almayıp bir santrala daha onay verdi

Doğu Eroğlu (1 Kasım 2014 BirGün Gazetesi)

Çanakkale’nin Karabiga beldesinin birkaç yüz metre ötesinden başlayarak, 6,6 kilometre uzunluğundaki hatta tam dört termik santral planlanmasına devlet kurumları da isyan etti. Karabiga’ya yapılması planlanan termik santrallardan biri olan Cengiz Holdinge ait Cenal Entegre Santralının ÇED sürecinin İnceleme Değerlendirme Komisyonu süreci kapsamında çeşitli bakanlıklara bağlı kurumların yaptığı uyarıları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı dikkate almadı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Cenal Entegre Termik Santralı hakkında da ÇED Olumlu kararı verilmesiyle, Çanakkale ili sınırları içerisinde planlama süreci devam eden termik santral sayısı tam 17’ye çıktı.

Kurumlar ‘Termik yapmayın’ dedi

Çevre, kent ve enerji temelli yatırımların planlanmasında kullanılan, ilgili yatırımın doğaya ve topluma etkilerini ölçerek değerlendiren Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği kapsamında resmi kurumlarda görüş sorulunca, ekolojik yıkım konusunda devletteki görüş ayrılıkları su yüzüne çıktı. Cenal Entegre Termik Santralı projesi için hazırlanan ÇED Raporu, İnceleme Değerlendirme Komisyonu süreci kapsamında görüşlerini bildirmeleri için Çanakkale’deki resmi kurumlara iletildi. Üç farklı kurum, Karabiga beldesi etrafında çok ciddi bir termik santral yoğunluğu olduğuna dikkati çekerek projeden geri adım atılması tavsiyesinde bulundu.

‘Çok sayıda termik var’

Orman ve Su İşleri Bakanlığına bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Çevre ve Şehircilik Bakanlığını, Cenal Entegre termik santralını bölgeye kurulması planlanan diğer enerji tesislerini de dikkate alarak değerlendirmesi konusunda uyardı. Müdürlük, “Bölgede çok sayıda termik santral projesinin bulunmasının deniz canlıları üzerinde baskı oluşturması kaçınılmazdır. Faaliyetin ekosisteme etkisi bölgedeki diğer termik santralların etkisi de dikkate alınarak değerlendirme yapılmalıdır” dedi.

Halk sağlığı: ‘Vazgeçin’

Çanakkale Valiliği Halk Sağlığı Müdürlüğü de bölgedeki termik santral bolluğunun altını çizdi. Biga ilçesi Değirmencik mevkiinde İÇDAŞ termik santralının faaliyette olduğunu, yine İÇDAŞ’ın Biga’daki iki yeni termik santral projesine onay verildiğini, Biga’daki Karaburun, Lapseki’deki Kirazlıdere-1 ve Kirazlıdere-2 projelerinin planlama aşamalarının sürdüğünü, bunlara ek olarak üç projenin daha değerlendirildiğini belirten Halk Sağlığı Müdürlüğü, kara tabloya dikkati çekti. Halk Sağlığı Müdürlüğü Bakanlığa gönderdiği görüşünde, “İldeki başka enerji santralı faaliyetleri ile birlikte çevrede yol açabileceği olumsuz bölgesel değişiklikler nedeniyle projenin yeniden gözden geçirilmesinin daha uygun olacağı düşünülmektedir” dedi. Halk Sağlığı Müdürlüğünün termik santral projesinden vazgeçilmesi çağrısına karşın Bakanlık projeye ÇED Olumlu kararı verdi.

Kümülatif etkiye bakılmadı

Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı Deniz ve Kıyı Yönetimi Dairesi Başkanlığı da bağlı bulunduğu Bakanlığı uyaran kurumlar arasındaydı. Santralların soğutulması için denizden çekilip, ısınarak yeniden denize bırakılacak suyun deniz ekosistemini etkileyeceğini belirten kurum resmi görüşünde, “Derin deniz deşarjı sistemi için kümülatif etki değerlendirilmesi yapılması gerekmektedir” dedi. Bu uyarıya karşın Bakanlık ek inceleme talep etmeden Cenal Entegre Termik Santralının ÇED Raporunu onayladı. Cenal Entegre termik santralına verilen ÇED Olumlu kararıyla birlikte, Çanakkale ili sınırları içerisinde planlama aşamasındaki termik santral sayısı 17’yi buldu. Bu santralların dördü faaliyete geçti, dördü hakkında ÇED Olumlu kararı alındı, altı projenin ÇED süreciyse devam ediyor. ÇED süreci sonlandırılan üç projeninse, ÇED dosyalarında yapılacak tadilatların ardından tekrar idareye sunulması bekleniyor.