Çanakkale’de Karabigalıların iptal davası açtığı Cenal Beton Santralı projesi, çevre planında ‘ağaçlandırılacak alan’ olarak belirtilen arazi itirazlarla orman vasfı kazanınca çıkmaza girdi

Doğu Eroğlu (25 Mart 2015 BirGün Gazetesi)

Çanakkale’nin Karabiga beldesinde, Cengiz Holdinge ait Cenal Termik Santralında ÇED oyunları sürüyor. Projenin ilk ÇED Olumlu kararının iptalinin ardından dört parçaya bölünen projenin her bir parçası yargıdan dönmüş, Cenal Entegre Santralı adını alan yatırım için yine tek bir ÇED hazırlanmış ve Bakanlıkça onaylanmıştı. Ancak santralla ilişikli Cenal Beton Santralı projesinin ortaya çıkmasıyla termik santralın entegre proje olmadığı yine anlaşılmıştı. İdarenin önüne farklı bir proje olarak götürülen Cenal Beton Santralı için Karabiga Temiz Doğa Derneği yine iptal davası açarken, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayladığı yatırım için hazırlanan ÇED Raporu hakkındaki ayrıntılar da ortaya çıktı. Termik santral inşaatına beton sağlayacak beton santralının kurulacağı alan, çevre düzeni planındaki değişiklikle orman niteliği kazandı ama ÇED Raporunda ormana ilişkin değerlendirme yapılmadı.

Dört mahkeme kararına aykırı

Karabiga’da Cengiz Holding ile Alarko ortaklığındaki Cenal Termik Santralı projesi için Bakanlıktan geçen ilk ÇED Olumlu kararı Çanakkale İdare Mahkemesi tarafından iptal edilince, proje sanki dört farklı yatırımmış gibi dörde bölünmüştü. Hazırlanan ve ya Bakanlıkça onaylanan ya da Valilik tarafından ÇED Gerekli Değildir kararı verilen projelerin tümü, Çanakkale İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmişti. Mahkeme kararlarının tümünde, “tek proje şeklinde hazırlanması gerekirken, termik santral entegre projesinin çevresel etkilerinin bütüncül olarak değerlendirilmesine imkan tanımamasına sebebiyet verecek şekilde parçalara ayrılarak ayrı ayrı projeler olarak öngörülmesi” gerekçesine vurgu yapmış, yani projenin dört parçaya ayrılmasıyla, termik santralın çevreye ve topluma etkilerinin açık biçimde görülemeyeceğinin altını çizmişti. Dört parçalık ÇED iptal olunca, Cenal Termik Santralı için Cenal Entegre Santralı adında yeni bir ÇED Raporu hazırlanmış, Bakanlığa sunulan bu rapor da onaylanmıştı. Ancak çok geçmeden santralın bir başka ünitesinin daha ana projeden ayrıldığı ve hakkında ayrı ÇED Raporu hazırlandığı anlaşıldı. Cenal Beton Santralı adındaki tesis için Bakanlığın verdiği ÇED Olumlu kararına Karabiga Temiz Doğa Derneği 23 Mart’ta iptal davası açtı.

Kümülatif etki hesaplanmadı

Beton santralının Cenal Entegre Santralı projesine dahil olduğunu ve bu ünite için ayrı bir ÇED Raporu düzenlenemeyeceğini ifade eden Karabigalılar, beton santralının oluşturacağı toz ve gürültü hesaplarının yapılmadığını, oluşacak emisyonunsa bölgedeki diğer tesislerle birlikte yaratacağı kümülatif etkinin hesaplanmadığını belirtti.

Ormanlık alan engeli

Öte yandan Balıkesir – Çanakkale Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında daha önceden “ağaçlandırılacak alan” olara geçen proje sahasının, plana itirazlar sonucu orman olarak plana işlenmesi beton santralı projesinin ÇED Raporunu zora soktu. 16 Şubat 2015’te Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanan Balıkesir – Çanakkale Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında “ağaçlandırılacak alan” olan arazi “orman” olarak değişti. Ancak ÇED Raporunda orman izni sunulmaması veya kaç ağaç kesileceğine ilişkin bilgi verilmemesi, Karabigalılar tarafından iptal gerekçesi olarak mahkemeye sunuldu.