İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı Tuzla’daki İSMEM yurdundan 2011’den bu yana 15-20 yaş arasındaki onlarca öğrenci El Kaide’ye bağlı El Nusra saflarında savaşmak üzere Suriye’ye gitti
Doğu Eroğlu (30 Mart 2015 Birgün Gazetesi)
İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı İstanbul Gençlik Rehabilitasyon ve Meslek Edindirme Merkezi (İSMEM) yurtlarında, El Kaide’ye bağlı El Nusra saflarında Esad’a karşı savaşmak üzere mücahit yetiştirildiği, 4 sene önce oğlu El Kaide’ye katılan Dilek Aksoy’un şikâyeti üzerine başlatılan soruşturmayla anlaşıldı. Soruşturmayı yürüten İstanbul Emniyeti Terörle Mücadele Şubesi, fiziki ve teknik takip yoluyla yurttaki El Kaide örgütlenmesini araştırdı. Hazırlanan fezleke 2014’te Cumhuriyet Başsavcılığına sunuldu ancak soruşturma önce “yer itibarıyla yetkisizlik” gerekçesiyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığından İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildi, sonrasındaysa soruşturmaya ilişkin yeni bir çalışma yürütülmedi. Soruşturma dosyasına 2 yıldır yeni bir ek yapılmadı, herhangi bir iddianameyse düzenlenmedi. 2011’de El Kaide’ye katılarak önce İran’a ve Pakistan’a giden, oradan da Suriye’ye geçtiği sanılan Olcay Aksoy’un annesi Dilek Aksoy, devlet yurtlarındaki El Kaide soruşturmasını başlatan süreci BirGün’e anlattı.
Örgütlenme yetiştirme yurdunda
El Kaide yapılanması yoluyla İstanbul’dan gençlerin Suriye’ye cihada götürülmesinin araştırıldığı ve 4 yıldır süren soruşturma, 21 yaşındaki Olcay Aksoy’un, eğitim alıp mücahit olmak üzere Afganistan’a gidişiyle başladı. İstanbul’da Çağlayan semtinde öğrenimini sürdüren, bir yandan da amatör olarak futbol oynayan Olcay Aksoy hem sporculuk kariyerini hem de öğrenimini devam ettirmek için 2006 yılında, ağabeyinin de gittiği Tuzla’daki İSMEM yurduna kayıt yaptırdı. Anne Dilek Aksoy’a göre, Olcay’ın çoğunlukla kimsesiz veya suça meyilli çocukların bulunduğu kuruma kayıt yaptırmasının sebebi profesyonel futbolcu olabilmek, bunu başaramazsa da kurumun verdiği mesleki eğitim sayesinde iş sahibi olabilmekti. Babası 1992’de bir alacak meselesinden doğan husumet sebebiyle cinayete kurban giden 1990 doğumlu Olcay’ın radikal İslami unsurlarla tanışması da yurda girişiyle oldu.
Yurtta cihada hazırladı
Anne Dilek Aksoy, “Yaşama oldukça bağlı, güzel giyinmeyi seven, spor yapan, gitar ve sualtı dalışı gibi hobileri olan, çok güvenilir bir çocuk” olarak tarif ettiği Olcay’daki değişimi birkaç yıl içinde fark etti. İlk yıllarda yatılı kaldığı yurttan eve gelişlerinde Olcay’ın futbol maçlarını izlediğini veya oyun oynadığını belirten Anne Aksoy, ilerleyen yıllarda oğlunda gözlemlediği değişimi şu sözlerle anlatıyor: “Yurda girişinden birkaç sene sonra eve gelişlerinde, yanında getirdiği cihatla ilgili görüntüleri izlemeye başladı. Daha önce çok ilgili değilken sabaha kadar Kuran okur, namaz kılar oldu. Yurttan müsaade etmiş olacaklar, sakal bırakmaya başladı. Kıyafetleri değişti; kolları ve ayakları kapalı, siyah renk giysileri tercih eder oldu. Yurtta Arapça öğrendi, hatta kendi kendine gündelik yaşamda işine yarayabilecek cümleleri not ettiği bir Arapça konuşma kılavuzu hazırladı. Tüm bu emareler gidişinden önce iyice aşırılaştı ama böyle bir şey yapacağını beklemiyordum, ona çok güveniyordum. Pasaport fotoğrafı ve yolculuk sırasında dikkat çekmemek için sakallarını kestiğindeyse gideceğini kestiremedim. Yıllardır bu işin içinde olduğunu ve eğitim aldığını sonradan anladım.”
Pakistan’dan Suriye’ye
Olcay Mayıs 2011’de yurttan çıkış yaptı ve önce 10 günlüğüne ağabeyinin, sonrasındaysa 20 gün boyunca Tuzla’daki Aydınlı Köyünden tanıdığı kişilerin evinde kaldı. Olcay’ın yurtta olmadığıysa Anne Aksoy’a bildirilmedi. Bu sırada zorunlu askerlik için Kayseri’ye gideceğini söyleyerek annesi ve ağabeyinden para aldı. Fakat Kayseri yerine 31 Mayıs 2011’de Van Kapıköy sınırından trenle çıkış yaparak İran’a geçti. 2 Haziran’daysa ailesini arayıp İran’da olduğunu, bir daha dönmeyeceğini, Allah yolunda gittiğini, Afganistan’da eğitim aldıktan sonra mücahit olacağını söyledi. Dilek Aksoy 5 Haziran 2011’de Beşiktaş Karakoluna giderek durumu anlattı. Cihat için ülkeyi terk eden oğlunun bulunmasını isteyen Aksoy, sorumluların İSMEM yetkilileri ve Olcay’a oldukça yakın olan öğretmeni Ahmet Sarıoğlu olduğunu söyledi. Aksoy 23 Temmuz 2011’de Terörle Mücadele Şube Müdürlüğünde şikâyetini yineledi. Olcay, Pakistan’da olduğu süre boyunca ailesiyle temasını sürdürdü. Kimi zaman oğluyla telefonda konuşan Dilek Aksoy, birkaç defa Western Union para transferi yoluyla oğlunun isteği üzerine Pakistan’a para yolladı. Anne Aksoy, oğluyla son olarak 11 Kasım 2012’de görüştü, bir daha da Olcay’dan haber alamadı. Oğlunu arayışı basına da yansıyan Dilek Aksoy’la iletişime geçen pek çok farklı kişi, Olcay’ın Pakistan’daki El Kaide kamplarında eğitim aldıktan sonra Suriye’de olduğunu ileri sürdü. Emniyet kaynakları da Olcay’ın “El Kaide çatışma bölgesinde,” yani Suriye’de olduğunu sanıyor. Pakistan, 2000’li yılların başında 150’ye yakın askeri El Kaide kampına ev sahipliği yapıyordu. Günümüzde bu sayı düşse de, El Kaide dışındaki bazı mücahit örgütlerin de Pakistan’da üslendiği düşünülüyor.
Kaç kişinin gittiği bilinmiyor
Dilek Aksoy’a göre Olcay’ın yurttaki yakın arkadaşlarından en az 5 kişi cihada gitti. Bu kişiler arasında Olcay’ın birlikte futbol oynadığı ve Suriye’de savaşırken öldüğü iddia edilen Mehmet Emrah Özkale de var. Ancak Emniyet kayıtlarına göre İSMEM’de örgütlenip Suriye’ye gidenler bu kadarla sınırlı değil. İSMEM çevresindeki örgütlenme üzerine yapılan soruşturmada, aralarında Suriye’ye yardım amaçlı para toplayanlar, Suriye’ye pek çok kez giriş çıkış yapanlar, İSMEM’de çalışmayı sürdürenler, başka öğrenci yurtlarının müdürleri, Suriye’ye bizzat lojistik malzeme taşıyanların da olduğu pek çok kişi tespit edildi. Hatta 30’a yakın gencin otobüslere bindirilip Ankara yönünde götürüldüğü de kayıtlara geçti. Dilek Aksoy’un, yurt müdürüyle yaptığı konuşmaysa tablonun daha ağır olabileceğine işaret ediyor. Aksoy, Olcay’ın ortadan kaybolmasının ardından yurt müdürüyle yaptığı telefon görüşmesini şöyle özetliyor: “Telefonda bana, ‘Zaten reşit olmuş. İstediklerinde gelip kalıyorlar, istediklerinde gidiyorlar. Buraya 3 bin 500 çocuk geldi, 2 bin 500’ü kayıp. Biz nereden bilelim bu çocukların nerede olduğunu?’ dedi. İdareciler bu çocuklardan sorumlu değil mi?”
Öğretmeni mi örgütledi?
Dilek Aksoy, oğlu Olcay’ın El Kaide’ye katılmasında etki eden isimlerden birinin de Olcay’a çok yakın olan İSMEM eğitmeni Ahmet Sarıoğlu olduğunu söylüyor. Demir ve mekanik öğretmeni olan Sarıoğlu’nun Olcay’la birlikte çalıştığını, aralarının çok iyi olduğunu belirten Aksoy, kuşkularını şu ifadelerle aktarıyor: “Olcay’ı namaza başlatan, ona pahalı futbol ayakkabılarını alan, cemaatlerin içine sokan öğretmeni Ahmet Sarıoğlu’ydu. Akşam 17.00’den sonra yurttan çıkış yasaktı ama çalışmak için birlikte çıkıyorlardı. Olcay onu babası gibi görüyordu ama o çocuğun beynini yıkadı. Olcay bir defa Pakistan’dan para istemek için aradığında kızıp, ‘Benden para isteme, hocandan iste’ dedim. O da, ‘Ondan istersem yakalanır’ diye karşılık verdi.” Dilek Aksoy, geçtiğimiz günlerde Olcay’ın evde bıraktığı bir Kuran-ı Kerim kopyasında, “Hayırlı Olsun” notuyla birlikte Ahmet Sarıoğlu’nun imzasını bulduğunu aktarıyor.
Soruşturma neredeyse durdu
Polisin yürüttüğü soruşturma kapsamında yapılan teknik takipte, bazı şahıslarla pompalı tüfek temini hakkında konuştuğu da tespit edilen Sarıoğlu’nun yanı sıra yurt çevresindeki diğer isimler de İSMEM ve Belediyedeki görevlerini sürdürüyor. Öte yandan 2011’de İstanbul Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü tarafından başlatılan ve Eylül 2014’te İstanbul Anadolu (Kartal) Cumhuriyet Başsavcılığına verilen soruşturmada herhangi bir gelişme yok.
Olcay yaşıyor mu?
Dilek Aksoy’un iddiasına göre, tanımadığı pek çok farklı kaynak, oğlu Olcay’ın akıbetiyle ilgili 2012’den itibaren kendisiyle irtibat kurmaya başladı. Bunların arasında oğlunun yurttan arkadaşları, El Nusra yanlısı yayın çizgisiyle bilinen Islah Haber internet sitesi için yazılar yazan isimler ve Olcay’ı tanıdığını iddia eden şahıslar vardı. Bu kişiler Anne Aksoy’a Olcay’ın Suriye’de başından vurulup öldüğü, Pakistan’da hastalık geçirip yaşamını yitirdiği, Afganistan’da gerçekleştirdiği bir canlı bomba saldırısı sırasında hayatını kaybettiği veya Suriye’de savaşmayı sürdürdüğü yönünde farklı farklı bilgiler verdi. Farklı kaynaklardan gelen farklı bilgileri, oğlunu aramaktan vazgeçmesi için telkin olarak değerlendiren Dilek Aksoy, IŞİD’in medya kaynaklarından yayınlanan bir görüntü kaydıyla 2014’te bir defa daha sarsıldı. IŞİD’in lideri Ebubekir El Bağdadi’nin, örgütün Musul’u ele geçirmesi sonrası verdiği vaazın görüntülerini televizyonda gören Dilek Aksoy, El Bağdadi’yi dinleyen cemaat mensupları arasında oğlu Olcay Aksoy’u teşhis etti. Oğlunun eşkâlini tanıyan Anne Aksoy, görüntülerdeki kişinin üzerindeki kıyafetlerin de oğluna ait olduğunu belirtti. El Bağdadi’nin Musul Ulu Camide (Nuri Cami), ilk defa kamuoyuna seslenerek İslam halifeliğine biat etme çağrısı yaptığı vaaza ilişkin IŞİD’e bağlı Al-Furqan tarafından servis edilen görüntülerin, 4 Temmuz 2014 tarihinde çekildiği sanılıyor. Dilek Aksoy, oğlu Olcay’ın karakter ve itikat olarak IŞİD’in aşırı yöntemlerine karşı olduğunu söylese de, El Nusra saflarındaki ayrışmalardan ötürü pek çok mücahidin kuruluş aşamasında IŞİD’e katıldığı, ilerleyen dönemdeyse ödenen maaşlar ve görüş ayrılıkları yüzünden El Nusra’dan IŞİD’e geçişlerin sürdüğü biliniyor.
İSMEM yurdu nedir?
İstanbul Gençlik Rehabilitasyon ve Meslek Edindirme Merkezi (İSMEM), 14-21 yaş aralığında, İstanbul’da sokakta yaşayan veya sokağa düşme riski bulunan gençlere barınma, eğitim, rehabilitasyon hizmetleri veriyor. Kuruma gelen gençlerin açık ortaokul ve açık liseye kayıtları yapılarak eğitimlerine devam etmeleri sağlanmaktadır. İSMEM’de kalacak gençler, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Beyaz Masa, Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu, Jandarma ve Emniyet Çocuk Şube gibi kurumların tavsiyeleri, İSMEM’in kendi tespitleri veya bireysel başvurularla belirleniyor. Kuruma gelen gençler, meslek eğitimlerinin yanı sıra branş öğretmenleri tarafından kurum içinde verilen eğitim seviyelerine uygun alternatif eğitim programlarına devam ederler. Ayrıca, gençlerimizin ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda kurum içinde veya dışında folklor, resim, müzik, üniversiteye hazırlık gibi kurslara katılımları sağlanmaktadır. Kurumda marangozluk, tesisat, elektrik ve muhasebe gibi 13 dalda mesleki eğitim yapılıyor. Kurumda meslek edinme programlarını dışında aralarında Arapçanın da bulunduğu dil eğitimleri ve Kuran-ı Kerim dersi de veriliyor. Eğitim programını bitiren gençler askerlik süreçlerinde de destekleniyor, “belirli bir seviye geldiği” düşünülen gençlerse İSMEM bünyesindeki işlere yerleştiriliyor. Gençlerin ev yaşamına uyumu içinse ev yaşamları kontrol ediliyor. İSMEM’in merkezi Tuzla’nın Aydınlı köyü yakınlarında.