Artvin’de onaylanmasıyla birlikte direniş başlatan ÇED’in perde arkası:

Mahkemenin, ‘Bu proje yapılırsa Artvin ölür’ deyip iptal ettiği bakır madeni projesi, yeri bile değiştirilmeden, genelge kurnazlığıyla yeniden ÇED onayı aldı

Doğu Eroğlu (2 Temmuz 2015, Birgün Gazetesi)

Mahkeme ‘Bu faaliyet Artvin’de yapılamaz’ dedi, Cengiz Holdingin de ortağı olduğu Özaltın, yer değişikliği bile yapmadan, 2009/7 Sayılı Genelgeden yararlanarak hazırladığı ÇED Raporuyla olur aldı. Rize İdare Mahkemesi Cerattepe Bakır Madeni hakkında alınan ÇED Olumlu kararının yürütmesini durdururken ve iptal ederken, projenin yer seçiminin hatalı olduğunu, projenin gerçekleştirilmesi halinde Artvin’de yaşanmasının mümkün olmayacağını, “Planlanan maden faaliyetinin hayata geçirilmesinin Artvin ilinin sakinleri açısından yaşam alanı olmaktan çıkacağı, proje ile projenin etkisi altındaki yaşam alanlarının bir arada olamayacağı kanaatine varılmıştır” ifadeleriyle belirtmişti.

Genelgeyle ÇED oyunu

Çevre ve Orman Bakanlığı döneminde çıkartılan 2009/7 Sayılı ÇED Yönetmeliği Uygulamaları Genelgesine göre, ÇED kararları hakkında verilen yürütmeyi durdurma ve iptal kararına yol açan ve ÇED Raporunun tamamını etkilemeyen unsurlar revize edildiği takdirde, sıfırdan ÇED süreci işletilmesine gerek kalmıyor. Genelgeyle, değişikliğe uğrayan ÇED Raporu, Halkın Katılımı Toplantısı gibi süreçler yeniden gerçekleştirilmeden kısa sürede idareye sunulup onay alabiliyor. Hatta iptal kararlarının bir gün sonrasında, değiştirilen ÇED Raporuna Bakanlıktan onay verildiği de görüldü. Cerattepe Bakır Madeninin ÇED Olumlu kararının yürütmesinin durdurulmasıyla, Özaltın şirketi de bu genelgeden yararlanmak istedi.

Gerekçeyi görmeden başvuru

Cerattepe Bakır Madeninin ÇED Olumlu kararının yürütmesi 20 Kasım 2014’te durduruldu. Daha kararın gerekçesi açıklanmadan, ertesi gün Özaltın 2009/7 Genelgesinden faydalanmak üzere uygunluk görüşü almak için Çevre ve Şehircilik Bakanlığına başvurdu. 2 Aralık 2014’te yürütmeyi durdurma kararının gerekçesi açıklanırken, 24 Aralık 2014 tarihindeyse ÇED Olumlu kararı iptal edildi. Bakanlık 25 Aralık 2014’te, 2009/7 Genelgesi kapsamında, henüz yürütmeyi durdurma veya iptal gerekçesini görmeden başvuru yapan şirketin yeniden ÇED Raporu hazırlamasını genelge kapsamında uygun buldu.

Yer değişikliği yok

Cerattepe Bakır Madeni projesinin ÇED sürecinin, 2009/7 Genelgesi kapsamına alınmasındaki asıl sorunsa, ÇED Raporunda yapılmak istenen revizyonun aslında tüm raporu kökünden etkileyecek bir değişiklik, yani projenin yer seçiminin uygun bulunmamış olması. Rize İdare Mahkemesi kararlarında, projenin teklif edilen yerde gerçekleştirilmesi halinde bölgedeki yerel yaşamın sonlanacağını açıkça belirtti ancak 2009/7 Genelgesi kapsamında revizyona uğrayan ÇED Raporu, projede yer değişikliği yapılmadan, yani mahkeme kararına uyulmayıp yalnızca birkaç ufak değişiklikle idareye sunuldu. Değişiklik yapılan ÇED Raporu Bakanlıkça incelendikten sonra onay aldı ve Cerattepe Bakır Madeni projesi hakkında ÇED Olumlu Kararı verilmiş oldu. Başta Yeşil Artvin Derneği, Artvin Barosu, pek çok yerel demokratik kitle örgütü, partilerin yerel temsilcilikleri ve meslek kuruluşları olmak üzere Artvinli yurttaşlar, bu gerekçelerle bakır madeni projesi için verilen ÇED Olumlu kararının iptali için önümüzdeki günlerde yargıya gidecek.

Artvin’de neler oluyor?

ÇED Raporunda yapılan birkaç değişikliğin ardından bakır madeni projesi hakkında yeniden ÇED Olumlu kararı alınmasının ardından Artvin’de başlayan nöbet 13’ünci gününde. Proje alanı olarak belirlenen araziye giriş yapmak isteyen iş makinaları nöbet tutan yurttaşlarca engelleniyor. Öte yandan Cengiz ve Özaltın şirketlerinin merkezlerinin bulunduğu İstanbul’da da eylemler başladı. İstanbul’daki yaşam hakkı savunucuları ve Artvinliler, “Altınsız olur Artvinsiz olmaz” çağrısıyla 4 Temmuz Cumartesi günü saat 12.30’da Altunizade’deki Capitol Alışveriş Merkezi önünde buluşacak.