Atılan tüm tweet’ler incelenince, #SomaFaciasıFetöSabotajı kampanyası ile #238ŞehitİçinYenikapıdayız kampanyalarının, aynı bot hesaplar tarafından oluşturulduğu görülüyor
Doğu Eroğlu (8 Ağustos 2016, Birgün Gazetesi)
301 kişinin yaşamını yitirdiği Soma Faciası Davasının yarın görülecek 9’uncu duruşması öncesinde, 15 Temmuz darbe girişiminin de etkisiyle, facianın Gülen Cemaati tarafından ‘planlı’ biçimde gerçekleştirildiği AKP’ye yakın basında konuşulmaya başlandı. Çok geçmeden aynı kampanya Twitter’a da taşındı. 4 Ağustos’ta atılmaya başlayan #SomaFaciasıFetöSabotajı ‘hashtag’li ‘tweet’ler Türkiye’de ‘trending topic’ listelerine, yani en çok konuşulanlar arasına girmeyi başardı. BirGün’ün yaptığı araştırmaysa, #SomaFaciasıFetöSabotajı hashtag’ini en çok konuşulanlar arasına sokanların, ‘Twitter Türkiye Resmi Hesabı’ şeklinde kamufle edilmiş bot hesaplar olduğu, aynı çalışmanın aynı hesaplar tarafından #238ŞehidimizİçinYenikapıdayız hashtag’i için de yapıldığı, üstelik her iki hashtag’i de Türkiye’de ilk kullanan gerçek hesapların AKP’li bir gençlik örgütü yöneticisi ve bir polis memuru olduğunu gösteriyor.
Bot hesaplar önce yazdı sonra sildi
#SomaFaciasıFetöSabotajı hashtag’ini trending topic haline getiren tweet’in bot’lar, yani gerçek kullanıcılar tarafından kullanılmayan, topluca yönlendirilen otomatik hesaplarca oluşturulduğu, San Francisco bağlantısından anlaşıldı.
#SomaFaciasıFetöSabotajı hashtag’li tüm tweet’ler incelendiğinde, bot’lar tarafından atılan tweet’lerin hashtag’in trending topic listesine girmesinin ardından silindiği, Twitter’daki etkinliklerin dünyanın hangi bölgelerinde olduğunu gösteren ve trending hale gelen hashtag’lere reklam yönlendiren bir üçüncü parti uygulaması olan TrendsMap sayesinde anlaşıldı. #SomaFaciasıFetöSabotajı hashtag’i içeren tweet’lerin ilkinin bir bot hesaptan atılmış anlamsız kelimeler içeren bir ileti olduğu, ikincisininse TrendsMap’in ABD-San Francisco’da #SomaFaciasıFetöSabotajı hashtag’inin yaygınlaştığını bildirdiği tweet’i olduğu görüldü. Bu da, #SomaFaciasıFetöSabotajı hashtag’ini yaygınlaştıran bot tweet’lerinin silinmiş olduğunu ortaya koydu.
İlk yazan AKP’li polis oldu
#SomaFaciasıFetöSabotajı hashtag’ini içeren üçüncü tweet’inse, AKP sempatizanı bir polis memuru tarafından kullanılan @BasaksehirAk hesabından atıldığı tespit edildi. Gerçek bir hesaptan hashtag’in yaygınlaştırılmasıyla birlikte, #SomaFaciasıFetöSabotajı hashtag’i Türkiye’deki gerçek hesaplar tarafından da konuşulmaya başlandı. Soma Faciasının da Gülen Cemaatinin faaliyetleriyle açıklayan hashtag’e tepki gösteren kullanıcıların da yazdıkları sayesinde, hashtag Türkiye’de de trending topic olmayı başardı.
Botlar Twitter resmi hesabı görünümlü
San Francisco bağlantısı araştırıldığında, aynı yöntemin Türkiye’deki trending topic listelerine giren başka hashtag’ler için de kullanıldığı görüldü. TrendsMap, 6 Ağustos’ta yaygınlaştırılan #238ŞehidimizİçinYenikapıdayız hashtag’ini yaygınlaştıran kullanıcıların arasında da pek çok San Francisco adresli hesap olduğunu bildirince, her iki hashtag’i yaygınlaştıran bot hesapları mercek altına alındı. #SomaFaciasıFetöSabotajı ve #238ŞehidimizİçinYenikapıdayız hashtag’lerinin trending topic listelerine girip gerçek hesaplar tarafından paylaşılmaya başlanmasından önce, “Twitter Türkiye Resmi Hesabı” görünümü verilen, “Twitter” ve “Support” kelimelerine eklenmiş 8 haneli birbirini takip eden numaralardan oluşmuş hesaplar tarafından yüzlerce defa paylaşıldığı görüldü. Oluşturulmuş veya ele geçirilmiş bu bot hesapların adres olarak Twitter’ın merkezi San Francisco’yu göstermiş olmaları, TrendsMap uygulamasının bu garip hareketliliği tespit etmesine yol açtı.
AKP bağlantısı
Tıpkı #SomaFaciasıFetöSabotajı hashtag’i gibi, San Francisco adresli bot’lar tarafından trending topic haline getirilen #238ŞehidimizİçinYenikapıdayız hashtag’ini ilk paylaşan gerçek hesap da bir AKP’li oldu.
7 Ağustos’ta saat 01.01’de atılan ilk tweet’in ardından yüzlerce bot hesap aynı hashtag’le tweet’ler attı. Trendsmap, 01.16’da #238ŞehidimizİçinYenikapıdayız hashtag’inin San Francisco’da trending topic olduğu uyarısını verdi. Bot’lar tarafından atılan tweet’ler daha sonra silindiyse de, San Francisco bağlantısı sayesinde her iki kampanya için de kullanılan bot hesaplar tweet’ler silinmeden görüntülenebildi. 1,112 bot hesaptan #238ŞehidimizİçinYenikapıdayız hashtag’i içeren 1,219 tweet atıldığı görüldü.