Amasra’da 2010 ve 2013 yıllarında “yer seçimi” uygun olmadığı için onay verilmeyen termik santral, 200 metre taşınmasıyla birlikte Bakanlık onayı almaya hazır hale geldi
Doğu Eroğlu (17 Haziran 2014 BirGün Gazetesi)
Bartın’ın Amasra ilçesinde iki defa idare tarafından yer seçimi uygun olmadığı, yerleşim yerlerine çok yakın bir konuma kurulmak istendiği için reddedilen termik santral projesi, üçüncü başvuruda onay almak üzere. Daha önce iki farklı isimle sunulan ve Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreçleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından sonlandırılan ithal kömüre dayalı termik santral projesi, konumunda yapılan 200 metrelik değişiklik dışında olduğu gibi yeniden Bakanlığa sunuldu. Bakanlık tarafından kabul edilen Nihai ÇED Raporu, bu hafta sona erecek itiraz sürecinin ardından onaylanmış olacak. Tartışmalı santral Tarlaağzı ve Gömü Köylerine birkaç yüz metre, Amasra merkezine ise sadece 2 buçuk kilometre uzaklıktaki bir alana kurulmak isteniyor. Konuyu CHP Bartın Milletvekili Rıza Yalçınkaya TBMM gündemine taşırken, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğünden de izahat istedi. Yurttaşlar ise başlattıkları itiraz dilekçesi kampanyasında 30 bin imzaya ulaştılar.
İlk iki denemede olmadı
Bartın’ın Amasra ilçesi yakınlarında kurulması planlanan ithal kömüre dayalı termik santral projesi ilk olarak 2010 tarihinde gündeme geldi. Zonguldak-Bartın-Karabük Planlama Bölgesi 1/100 bin ölçekli Çevre Düzeni Planı hazırlanırken ilk proje reddedildi. Amasra’ya birkaç kilometre mesafedeki Gömü Köyü sınırlarına kurulması planlanan Bartın Termik Santralı Projesi için hazırlanan başvuru dosyası, 29 Kasım 2010 tarihindeki Kapsam ve Özel Format Belirleme toplantısında uygun bulunmadı. Proje sahiplerine, santralın yer seçimi uygun olmadığı için ÇED süreci başlatılmayacağı tebliğ edildi. Aynı proje 2013 yılında farklı bir isimle yeniden Bakanlığın gündemine geldi. Batı Karadeniz Elektrik Üretim A.Ş. tarafından hazırlanan ve Gömü Köyü sınırlarında kurulması planlanan Batı Karadeniz Entegre Termik Santralına ait ÇED başvuru dosyası, Bakanlık tarafından yine yer seçimi gerekçe gösterilerek reddedildi.
Üçüncü denemede onay geldi
2013 bitmeden santralla ilgili yeni bir süreç daha başladı. Bu defa Hema Elektrik Üretim A.Ş. tarafından yapılan başvuru kabul edildi ve ÇED süreci başladı. Gömü Köyüne için yapılan ilk iki teklifi reddeden Bakanlık, kapasitesinde ve teknik özelliklerinde hiçbir değişiklik yapılmamasına karşın üçüncü başvuruda projeyi kabul etti. Başvuruyu değerlendiren İnceleme Değerlendirme Komisyonu ÇED başvurusunu kabul ederek Amasra’daki termik santral sürecini resmen başlattı. 1320 Mw kurulu güce sahip ithal kömüre dayalı santralin konumunda sadece 200 metrelik değişiklik yapılarak idareden ilk onayı almayı başardı. Santrale ilişkin Bakanlığa teslim edilen Nihai ÇED Raporuna itiraz süresinin bu hafta içinde dolmasıyla, idareden kesin olarak onay alınacak ve projenin inşaat safhasına başlanabilecek.
‘Daha önce niye reddettiniz?’
Bartın’daki bu gelişmeler CHP Bartın Milletvekili Rıza Yalçınkaya tarafından TBMM gündemine de taşındı. Bölgenin Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) tarafından belirlenen 100 sıcak noktadan biri olduğunu ve UNESCO tarafından Dünya Mirasları Geçici Listesine alındığını anımsatan Yalçınkaya, tartışmalı uygulamayı TBMM’ye sunduğu yazılı soru önergesiyle Bakanlığa sordu. Daha önce Zonguldak-Bartın-Karabük Planlama Bölgesi 1/100 bin ölçekli Çevre Düzeni Planı hükümleri gereği daha önceki termik santral başvurularında ÇED süreci başlatılmazken üçüncü başvuruya idare tarafından onay verildiğini Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce’ye sordu. Yalçınkaya tartışmalı uygulamaya onay veren Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğüne de başvuru yaptı. Yalçınkaya, aynı proje iki defa onay alamazken, sadece 200 metrelik bir konum farklıyla yapılan başvurunun onaylanma gerekçesinin Müdürlük tarafından kendisine bildirilmesini istedi.
Yurttaşlar ayakta
Amasra’da termik santral istemeyen Bartınlı yurttaşlar ve Türkiye’deki yaşam hakkı savunucuları ise ÇED Olumlu kararı çıkmaması için hem Amasra’da hem de internetten, kampanya başlattı. Amasra’da Bakanlığa sunulan Nihai ÇED Raporuna itiraz için Bartın Valiliği İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğüne sunulmak üzere 30 bin civarında imza toplanırken, 350 Ankara ise kampanyayı tüm Türkiye’den yurttaşların katılımına açtı. Tüm itirazlara karşın santral projesi hakkında ÇED Olumlu kararı verilmesi halinde hukuki süreç başlayacak ve kararın yürütmesini durdurma ve iptal davaları açılacak.