Sivas’ın Gemerek ilçesine bağlı Çepni beldesinde, henüz arkeolojik olarak hangi döneme ait olduğu saptanmamış insan eliyle yapılmış mağaraların da içinde bulunduğu Çepni Kayalıkları, taşocağı olacak
Doğu Eroğlu (27 Haziran 2014 BirGün Gazetesi)
İnsan eliyle açılmış tarihi mağaraların bulunduğu bölgede bir taşocağının faaliyetlerine başlamaya hazırlanması, Sivas’ın Gemerek ilçesine bağlı Çepni Beldesinde şok etkisi yarattı. Henüz hangi uygarlıklar tarafından oyulup yaşam alanı olarak kullanıldığı belirlenememiş mağaraların da yer aldığı Çepni Kayalıklarının ortasına taşocağı işletme ruhsatı başvurusuna karşı Çepni’de imza kampanyası başladı. Taşocağı için talep edilen işletme ruhsatının iptali için şimdiden 400 imza toplayan Çepnililer, yırtıcı kuş türlerine ev sahipliği yapan ve tarihi mağaraları da barındıran Çepni Kayalıklarına zarar gelmemesi için, yatırıma izin verilmesi halinde idare aleyhinde de dava açmaya hazırlanıyorlar.
Sondaj başladı
Çepni halkını şaşırtan gelişme Ekim 2013’te yaşandı. Aycan Mermer isimli bir şirkete, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğüne bağlı Doğal Taş ve Mermer Ocakları Daire Başkanlığından işletme ruhsatı verileceği söylentisi beldeyi ayağa kaldırdı. Önemli bir kısmı mera statüsünde olan, bir bölümü ise Doğal SİT alanı olarak korunan Çepni Kayalıklarının orta kısmı için verilen ruhsat, Çepnililerde tepki yarattı. Şirket, kayalıkların taşocağına dönüşmesi planlanan kısmına elektrik hatlarını çekerek numune tespiti için sondaj faaliyetlerine başlayan, bölge halkı kayalıkların büyük bir süratle yok olmasından endişeleniyor. BirGün’e konuşan Çepni Belediye Başkanı Murat Uçer, şirketin arazinin mera vasfının iptali için başvuruda bulunduğunu, mera niteliğinin ortadan kalkması halinde işletme ruhsatının da çıkacağını belirtirken, taşocağı kurulması halinde oluşacak tozun Çepni ve çevre beldelerde hem kamu sağlığına hem de hayvancılığa olumsuz etki yapacağına vurgu yaptı.
Arkeologlar bekleniyor
Çepni Kayalıkları adı verilen ve yaklaşık 5 kilometrelik bir uzunluğa ulaşan kayalık şeridinin her iki kenarında, Anadolu’daki ilk yerleşik yaşama geçiş sırasında insanlara ev sahipliği yaptığı sanılan mağaralar yer alıyor. İnsan eliyle oluşturulduğu tahmin edilen mağaralara, çıkması oldukça güç patikalar yoluyla ulaşılabiliyor.
Çepnililere göre bu durum, düşmanlarından veya yırtıcılardan korunmak isteyen insanların kayalıkların yüksek kesimlerine yerleşmesinden ileri geliyor. Bölgede herhangi bir arkeolojik çalışma yapılmadığı için, Çepni Kayalıklarının hangi uygarlık tarafından, hangi tarihler arasında kullandığı bilinmiyor. Yerel tarihi boyunca Ceneviz ve Ermeni toplulukların da yaşadığı Çepni’nin bugünkü sakinleri, henüz gizemi çözülmeden mağaraların taşocağı çalışmaları sırasında tahrip olacağı endişesini taşıyor. Çepnililer, bölgede arkeolojik çalışmalar yapılması, mağaraların yaşlarının ve niteliklerinin belirlenmesi için üniversitelerin arkeoloji bölümleriyle temasa geçmeyi arzuluyorlar.
Kartal yuvaları da zarar görecek
Çepni sakinleri, SİT alanının dışında kalan sarp kayalıkların yüksek kısımlarında kartal ve benzeri yırtıcı kuşların yuvalarının bulunduğunu, taşocağı yapılması planlanan bölgenin vahşi yaşama ev sahipliği yaptığını da belirtiyorlar. Ancak tıpkı bölgenin arkeolojik değerlendirilmesinin yapılmaması gibi, Çepni’de yaşayan yerel canlı türleri de tasnif edilmediği için, taşocağı yapımı için alınan kararda canlı yaşamı dikkate alınmamış.