87 gün önce raporu teslim alan ve kamuoyunu bilgilendirmeyen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Akkuyu Nükleer Güç Santralına ait Revize ÇED Raporunu önceki gün sitesinden ‘yeni teslim alındığı’ iddiasıyla yayınladı
Doğu Eroğlu (BirGün Gazetesi, 30 Haziran 2014)
Mersin Akkuyu’da yapılması planlanan Nükleer Güç Santralı’na (NGS) ait ÇED Raporu (Çevresel Etki Değerlendirme) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 87 gün önce teslim alınmasına rağmen internet sitesi üzerinden henüz teslim alınmış gibi yayınlandı. Teslim edildiği 31 Mart tarihinden bu yana, Mersinli yurttaşların, hukukçuların ve yaşam hakkı savunucuları açıklanması ve kamuoyunun bilgilendirilmesi için kampanya yürütüyordu. Santralın yüklenici firması olan Akkuyu NGS A.Ş. tarafından Bakanlığa 31 Mart tarihinde teslim edilen raporun 26 Haziran’da Bakanlık sitesinden, “Rapor Bakanlığımıza sunulmuştur” ibaresiyle sunulması ise şaşkınlık yarattı.
Haberler rapordan önce gelmişti
Yurttaşlar tarafından yapılan pek çok bilgi edinme başvurusuna ve milletvekillerinin soru önergelerine kaçamak yanıtlar veren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı raporu açıklamamış, Bilgi Edinme Kanununu ihlal ettiğine yönelik Başbakanlık Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu ihtarını ise görmezden gelmişti. 3 bin 397 sayfa uzunluğunda olan ve ekleriyle birlikte 8 bin sayfayı bulan ÇED Raporu kamuoyuna 26 Haziran tarihinde ilk kez açıklanmasına karşın, geçtiğimiz haftalarda TRT’de, gazete ve haber ajanslarında raporun çok olumlu olduğuna ilişkin haberler çıkmıştı. 8 bin sayfalık raporu incelediğini ve sorun tespit edemediğini iddia eden köşe yazarları tepki toplamıştı.
İDK’da görüşülecek
Akkuyu NGS’ye ait ilk ÇED Raporu 1 Ekim 2013’te İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK) tarafından eksik bulunmuş, şirketten raporda bazı başlıklarda değişiklikler yapması istenmişti. Sunulan Revize ÇED Raporunun düzenlenecek ikinci İDK toplantısına katılacak kurumlara Bakanlık tarafından yollandığı öğrenilirken, tarihi Bakanlıkça belirlenecek toplantıda rapora olur verilmesi halinde idari süreçte bir sonraki aşamaya geçilecek. İtirazların alınması için askıya çıkarılacak Nihai ÇED Raporu, itirazlara göre Bakanlık tarafından reddedilecek veya ÇED Olumlu Kararı alan proje resmen onaylanacak.
İnşaat ÇED’siz sürüyor
Öte yandan projenin inşaatına başlanması için ÇED sürecinin tamamlanmış olması gerekliliğine karşın, Akkuyu NGS’nin proje alanındaki inşaat çalışmaları sürüyor. Geçtiğimiz yıl Mersinli yurttaşlar, Türkiye Barolar Birliği Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu, Nükleer Karşıtı Platform gibi demokratik kitle örgütlerinin yanı sıra CHP Mersin Milletvekili Aytuğ Atıcı da hukuksuz inşaata dikkatleri çekmiş ancak proje alanındaki kaçak inşaat faaliyetleri hakkında işlem yapılmamıştı. Aynı proje alanı içerisinde bir taşocağı bulunduğunu iddia eden ve bu ocak için ÇED Gerekli Değildir kararı aldıran Akkuyu NGS A.Ş., inşaat çalışmalarının bu yatırıma ilişkin olduğunu ileri sürmüştü. 2014 yılına ait uydu fotoğraflarında Akkuyu NGS’nin kurulacağı alanda geniş bir inşaat faaliyeti olduğu, santral için kullanılacak iskelenin inşa edildiği ve pek çok noktada temel kazımı faaliyetlerine hazırlık yapıldığı görülüyor.