Can suyu miktarını tahmini olarak belirleyen HES için Valiliğin verdiği ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararı üst mahkemeden döndü, Ordu İdare Mahkemesi kararı iptal etti
Doğu Eroğlu (25 Haziran 2014 BirGün Gazetesi)
Giresun’daki Büyükdere Çayı üzerine kurulması planlanan Vanazit HES projesine Valilik tarafından verilen ÇED Gerekli Değildir kararının iptali için açılan davada Ordu Bölge İdare Mahkemesinin verdiği yürütmeyi durdurma kararının ardından, Ordu İdare Mahkemesinden de iptal kararı çıktı. Ordu Bölge İdare Mahkemesi kararıyla, Ordu İdare Mahkemesinde 29 Nisan tarihinde yeniden görüşülen davada, dereye verilecek can suyu miktarının “değerlendirmeye yer verilmeksizin ve salt genel olarak” belirlenmiş olması sebebiyle ÇED Gerekli Değildir kararı iptal edildi. Vanazit HES projesi şimdilik iptal olurken, 4 bin 500 TL’lik bilirkişi giderlerinin de içinde yer aldığı yargılama giderleri de davacılara ödenecek.
Giresun’un Karadere Köyü sakinleri, Büyükdere Çayı üzerinde yer alan Vanazit HES’in kurulu güç kapasitesinin 2,41 megavattan 3,46 megavata yükseltilmesini ve yeni bir santral binası kurulmasını öngören projeye 1 Aralık 2010 tarihinde ÇED Gerekli Değildir raporu veren Giresun Valiliği aleyhinde dava açtılar. ÇED Gerekli Değildir kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemini görüşen Ordu İdare Mahkemesi, 15 Kasım 2013’te davacıların talebini reddetti. Bunun üzerine Giresunlu yurttaşlar Ordu İdare Mahkemesi’nin talebi üzerine hazırlanan bilirkişi raporunun yetersiz olduğu, incelemelerde bölgenin çevresel özelliklerinin dikkate alınmadığı iddiasıyla kararı temyiz ettiler. İtirazı değerlendiren Ordu Bölge İdare Mahkemesi, 24 Aralık 2013’te aldığı kararla, Ordu İdare Mahkemesi’nin kararını iptal etti ve dosyayı yeniden görüşülmek üzere alt mahkemeye gönderdi. Davayı 29 Nisan’da yeniden görüşen Ordu İdare Mahkemesi bu defa Karadere sakinleri lehine karar verdi ve ÇED Gerekli Değildir kararını iptal etti.
‘CAN SUYU EZBERE, KÜMÜLATİF ETKİ HESABI YOK’
Ordu Bölge İdare Mahkemesi’nin kararının ardından davayı yeniden görüşen Ordu İdare Mahkemesi, ÇED Gerekli Değildir kararını iptal ederken can suyunun ekosistemin özellikleri göz önünde bulundurulmadan belirlenmesine ve HES projelerinin bölgeye yapacağı bütüncül etkiye değindi. Mahkemenin kararında yer alan “Projenin üzerinde kurulacağı akarsuyun yerel özellikleri ve kapasitesi ile ekosistemin gerçek can suyu gereksinimi ortaya konulmaksızın, Büyükdere Çayında mevcut HES ve proje aşamasındaki HES’lerin kümülatif çevresel etkileri göz önünde bulundurulmaksızın hazırlanması” ifadesi dikkati çekti. Mahkeme bu gerekçelerle ÇED Gerekli Değildir kararının amaç, konu ve neden yönünden hukuka uymadığına hükmetti.