Türkiye’de enerji yatırımları böyle yapılıyor:
Çanakkale’de dört farklı termik santralın davalarında görevli bilirkişi heyeti, tek rapordan kopyala-yapıştır yapıp tüm termiklere olur verdi. Raporlarda yanlış santral isimleri ve krokiler kullanılınca durum anlaşıldı
Doğu Eroğlu (4 Şubat 2016, Birgün Gazetesi)
Her kilometrekaresine termik santral planlanan belde olarak tanınan Çanakkale Karabiga’da bu defa da dört farklı termik santral projesi için hazırlanan kopyala-yapıştır bilirkişi raporları skandalı yaşanıyor. Biga ilçesinin Karabiga beldesinde inşa edilmesi planlanan Cenal, Kirazlıdere-1, Kirazlıdere-2 ve Karaburun termik santralları hakkında açılan farklı davalarda görevlendirilen bilirkişi heyetinin, dört santral için de aynı raporu hazırladığı ortaya çıktı. Bilirkişi heyeti bir örnek hazırladığı raporları, bazı verileri değiştirip diğerlerine uyarlamaya kalkınca durum anlaşıldı; termik santralların isimleri birbirine karıştı, krokiler yanlış raporlara girdi. Heyet kopyala-yapıştır raporlarda sonuç kısmını değiştirmeyi de unuttu, Cenal Termik Santralı hakkındaki bilirkişi raporu sonucu diğer raporlarda olduğu gibi kullanıldı. Termik santral projelerini yargıya taşıyan kurum ve yurttaşların, aynı metinlerle dört farklı termik santral projesinin de uygun olduğunu ifade eden bilirkişiler hakkında, görevi kötüye kullanma ve gerçeğe aykırı bilirkişilik iddialarıyla suç duyurusunda bulunması bekleniyor. Kamuoyu Cenal Termik Santralı projesini, 17-25 Aralık soruşturmalarında adı geçen yatırımcısı Mehmet Cengiz’den ötürü tanıyor.
KOPYALA-YAPIŞTIR RAPORLAR
Dört santral projesi hakkında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının aldığı Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu kararlarının iptali için açılmış farklı davalara bakan Çanakkale İdare Mahkemesi, 7 uzmandan oluşan bilirkişi heyetinden ayrı ayrı görüş istedi. Heyet, hazırladığı bilirkişi raporlarında dört termik santral projesinin de mevzuata, doğa ve toplum sağlığına uygun buldu. Fakat raporların detayları kafa karıştırdı.
Sayfalarca aynı: Cenal Enerji Santralı projesi hakkında hazırlanan bilirkişi raporunun, termik santralın ÇED Raporundaki kümülatif etki hesabının sağlamasının yapıldığı 5g bölümünde yer alan 10 paragrafın 8’i, Karaburun Termik Santralı projesi için hazırlanan bilirkişi raporundaki kısımla aynı. Yine bu projelere ait raporların, ÇED süreçlerinin uygun işleyip işletilmediğinin değerlendirildiği 5 sayfalık 5h kısmı da, tek bir paragraf dışında birebir aynı.
Santral ismini değiştirmeyi unuttular: Cenal Enerji Santralı projesi hakkında hazırlanan bilirkişi raporunun 5g kısmının sonuç bölümüne, “Sonuç olarak Karaburun Termik Santrallarından kaynaklı oluşması muhtemel emisyonların hava kalitesinin sınır değerlerini sağlayacağı belirlenmiştir” ibaresi düşüldü. Yani Karaburun Termik Santralı için hazırlanan rapordan kopyalanan kısımda termik santralın ismini değiştirmeyi unuttular.
Birinin krokisi öbürünün raporunda: Karaburun Termik Santralı projesi hakkında hazırlanan bilirkişi raporunda, Kirazlıdere-1 Termik Santralına ait kroki yer aldı. Karaburun Termik Santralının yerleşim yerlerine ve tarım alanlarına olan uzaklığı hakkındaki değerlendirmeler de, Kirazlıdere-1 Termik Santralına ait veriler üzerinden yapıldı.
Sonuç kısmını aynen kopyaladılar: Tüm bilirkişi raporlarının birbirinin eşi olan sonuç kısımlarında, Cenal Enerji Santralı projesi hakkında yapılan bir değerlendirme yer aldı. Dört bilirkişi raporunun sonuç bölümünde de, “ÇED Raporu uygulanabilir olmakla birlikte mahkemenin E:2012/594 K:973 sayılı kararında belirtilen eksiklerin dava konusu ÇED raporunda açıklandığı ve eksiklerin giderildiği” ifadesi yer aldı. Bilirkişi raporlarında anılan karar, Cenal Enerji Santralının ilk ÇED Olumlu kararı hakkında 9 Mayıs 2012’de verilen iptal kararıydı. Fakat belli ki, Cenal Enerji Santralı hakkında yazılan bilirkişi raporunda geçen bu cümle de kopyala-yapıştır sırasında olduğu gibi diğer raporlara girdi.