ÇED’de tarihi inatlaşma:
Danıştay’ın iki defa yürütmesini durdurduğu maddeleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yeniden ÇED Yönetmeliği’ne ekledi
Doğu Eroğlu (11 Şubat 2016, Birgün Gazetesi)
ÇED Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik dün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yalnızca bir maddede geri adım atan Bakanlık, projelerde denetimi yatırım sahibi şirketlere bırakan, projelerin ilanlarını yurttaşlardan uzaklaştıran ve projelerin kapasitelerindeki artışları yönetmeliğe takılmadan değerlendirmeye yarayan maddeleri öncekinden farklı şekillerde yeniden ÇED Yönetmeliği’ne ekledi. Yürütmesi durdurulan maddelerdeki içeriğin farklı maddelerle yeniden Yönetmeliğe sokulmasıyla, ÇED Yönetmeliğine yine dava yolu gözüktü.
Bakanlık ezber bozdu!
Ekoloji Kolektifi ve Çevre Mühendisleri Odasının açtığı davaları görüşen Danıştay 14. Dairesi 2014’te ÇED Yönetmeliğinin 4 maddesinin yürütmesi durdurmuş, Çevre ve Şehircilik Bakanlığıysa yargı kararını uygulayıp durdurma gerekçelerini dikkate almak yerine yeni bir ÇED Yönetmeliği hazırlayarak kararı baypas etmişti. Danıştay 14. Dairesi yeni yönetmeliğe de giren aynı maddelerin iptali için açılan ikinci davada 13 Ekim 2015’te bir kez daha yürütmeyi durdurma kararı verdi, Bakanlık şaşırtmadı ve durdurulan maddeleri ÇED Yönetmeliğine yeniden soktu.
Yönetmeliğe tekrar nasıl girdiler?
Denetim yine şirketlerde: Projelerin inşaatları süresince denetim yükümlülüğünü kamuya değil şirketlere veren madde durdurulmuştu. Yönetmeliğe eklenen 27-B maddesiyle projeler yine kamu denetimi dışında kaldı. Buna göre idareden olur alan projelerin planlara uygun inşa edilip edilmediği, Bakanlık tarafından yeterlik verilmiş şirketler tarafından, proje sahibinin inisiyatifiyle denetlenecek.
Kapasite artışına keyfi düzenleme: Durdurulan düzenlemeye göre, enerji santrallarını da kapsayan projelerdeki kapasite artışları, ana projenin kapasitesi hesaba katılmadan, ayrı bir yatırımmış gibi değerlendiriliyordu. Yeni düzenlemeyle kapasite artışlarının değerlendirilmesinin Bakanlıkça yapılacağını öngörülen, Danıştay tarafından durdurulan 24-1-f bendi Yönetmelikten çıktı. Yönetmeliğe eklenen 27-A maddesiyle bu konudaki karar tebliğe bağlandı. Yani yine keyfi bir düzenlemenin önü açıldı.
Yurttaşlar projelerden yine habersiz kalabilir: Danıştay durdurma kararında yurttaşların yaşadıkları yerle ilgili projeleri etkin bir biçimde takip edemediği gerekçesiyle, duyuru yollarının netleştirilmesini istemişti. Yeni düzenlemeyle 3’üncü maddeye “askıda ilan” ve “anons” bentleri tanımlandı. Ancak sesli ve yazılı duyuruyu düzenleyen bu maddelerde de duyuru usulleri veya neyin duyurulacağı net bir şekilde belirtilmedi.